Bộ Giáo dục và Đào tạo hôm 1/3 công bố lịch thi và đề minh họa thi tốt nghiệp THPT 2023. PGS.TS Nguyễn Xuân Thành,ộGiáodụcvàĐàotạohướngdẫnônthitốtnghiệscoin Vụ trưởng Giáo dục Trung học, chia sẻ định hướng của Bộ và phương pháp ôn tập để các nhà trường và học sinh chuẩn bị cho kỳ thi này.

- Ông có định hướng gì về việc ôn tập cho kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023?

- Đề thi tốt nghiệp THPT 2023 bám sát kiến thức, kỹ năng cơ bản của chương trình, nội dung chủ yếu ở lớp 12. Do đó, học sinh dựa theo chương trình và sử dụng sách giáo khoa là tài liệu chính để ôn tập.

Ngoài ra, các em có thể tham khảo đề thi minh họa của Bộ Giáo dục và Đào tạo để biết định dạng, cấu trúc đề thi và làm thử các bài kiểm tra theo dạng đề sau mỗi chương, chủ đề trong quá trình học.

- Theo ông, học sinh nên ôn tập thế nào cho hiệu quả?

- Học sinh cần chủ động xây dựng kế hoạch học tập với từng môn học. Để dễ nhớ, các em xây dựng đề cương dạng sơ đồ hóa theo từng chương, từng chủ đề của chương trình học.

Sau đó, học sinh luyện tập theo các câu hỏi, bài tập liên quan, trước khi mở rộng luyện tập theo yêu cầu vận dụng kiến thức. Bằng cách này, các em sẽ nắm vững và vận dụng được kiến thức theo bốn mức độ yêu cầu của đề thi tốt nghiệp THPT là nhận biết, thông hiểu, vận dụng, vận dụng cao.

- Việc ôn luyện dạng đề thi trắc nghiệm mang lại lợi ích gì cho học sinh?

- Việc quá chú trọng ôn luyện theo đề thi trắc nghiệm không hiệu quả, không giúp học sinh nắm kiến thức một cách hệ thống và có kỹ năng tốt trong việc vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi, bài tập theo yêu cầu của đề thi.

Giáo viên cần áp dụng các hình thức kiểm tra, đánh giá, giúp các em hiểu bản chất của kiến thức và biết cách vận dụng trong các tình huống cuộc sống. Đề thi có một tỷ lệ câu hỏi gắn với thực tiễn nên nếu học sinh được rèn luyện, kiểm tra với các hình thức đa dạng hơn sẽ không bỡ ngỡ với những câu hỏi như vậy.

Ngoài ra, việc luyện quá nhiều đề hay làm nhiều bài tập nhưng không có tính hệ thống là không cần thiết, gây quá tải. Giáo viên chỉ nên cho học sinh luyện tập theo đề thi với số lượng phù hợp, chủ yếu giúp các em biết cách thức làm bài ở các mức độ khác nhau, phân bố thời gian hợp lý và rèn luyện khả năng tập trung khi làm bài.

- Đề thi môn Ngữ văn sử dụng ngữ liệu nằm ngoài sách giáo khoa. Ông có lưu ý gì với thí sinh trong ôn tập môn này?

- Đề thi tốt nghiệp THPT nhiều năm qua đã sử dụng ngữ liệu ngoài sách giáo khoa ở phần đọc hiểu và nghị luận xã hội. Trong tương lai, nhất là khi tổ chức thi tốt nghiệp với học sinh học Chương trình giáo dục phổ thông 2018, việc sử dụng tác phẩm đã học trong sách giáo khoa để đưa vào đề thi là không phù hợp. Năng lực, kỹ năng của học sinh chỉ thực sự được đánh giá chính xác khi đề thi sử dụng ngữ liệu mới lạ. Cách này cũng tránh việc học sinh học thuộc lòng máy móc và làm theo văn mẫu.

Học sinh cần luyện tập để có kỹ năng trả lời các câu hỏi theo yêu cầu của chương trình và trong đề thi. Bằng cách đó, dù đề thi dùng ngữ liệu trong hay ngoài sách giáo khoa, các em vẫn làm được, tránh việc học tủ hay đoán đề.

Bình Minh